WORKSHOP "ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΕΊΝΑΙ ΦΩΣ"

 


 

Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΑΡΧΕΤΥΠΩΝ

Η Προσέγγιση του Πλάτωνα 

Ο Πλάτωνας ανέπτυξε τη θεωρία των αρχέτυπων, σύμφωνα με την οποία τα αρχέτυπα είναι θεμελιώδη χαρακτηριστικά της ανθρωπότητας, προερχόμενα από έναν τέλειο πρότυπο κόσμο. Αυτές οι Ιδέες είναι σταθερές οντότητες, ανεπηρέαστες από χωροχρονικούς περιορισμούς. Η αληθινή γνώση αποκτιέται όταν η ψυχή θυμάται αυτές τις Οντότητες. Το συλλογικό ασυνείδητο περιέχει κοινά αρχέτυπα που μοιράζονται όλοι οι άνθρωποι και λειτουργούν ως κώδικας επικοινωνίας πέρα από το "εγώ". Τα αρχέτυπα δεν είναι εγγενώς καλά ή κακά, αλλά επηρεάζουν τη συμπεριφορά ανάλογα με τη χρήση τους από τον άνθρωπο. Συνεπώς, η ανθρώπινη συμπεριφορά καθορίζεται από τα αρχέτυπα και την ελεύθερη βούληση. 

Μεταγενέστερες Αντιλήψεις 

Μετά τον Πλάτωνα, πολλοί φιλόσοφοι συνέχισαν να αναπτύσσουν και να εξερευνούν τη θεωρία των αρχέτυπων. Μερικοί από αυτούς περιλαμβάνουν: 

• Ηράκλειτος: Για τον Ηράκλειτο, η ψυχή είναι η πρώτη "αρχέτυπη αρχή". 

• Πυθαγόρας: Ο Πυθαγόρας θεωρούσε ότι ο αριθμός είναι το "αρχέτυπο στοιχείο" του κόσμου. 

• Φίλων: Στα Ερμητικά κείμενα, ο Θεός είναι το "αρχέτυπο φως". Για τον Φίλωνα, η εικόνα του Θεού που υπάρχει μέσα στον άνθρωπο είναι η "αρχέτυπη σφραγίδα". 

Η Συμβολή του Καρλ Γιούνγκ 

Ο Καρλ Γιούνγκ υιοθέτησε τη θεωρία του Πλάτωνα και εισήγαγε τα αρχέτυπα στην ψυχολογία ως βασικά στοιχεία του συλλογικού ασυνείδητου, τα οποία παραμένουν αμετάβλητα και αποτελούν την ερμηνευτική βάση της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Το συλλογικό ασυνείδητο λειτουργεί ως μια πολυετής βάση δεδομένων που περιλαμβάνει πρότυπα ψυχολογικής συμπεριφοράς, μύθους, αριθμούς, συμβολισμούς και θεμέλια της τέχνης και της επιστήμης, τα οποία υπερβαίνουν τους αμυντικούς μηχανισμούς του συνειδητού εγώ. 

Τα αρχέτυπα αποτελούν κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας, έναν κώδικα επικοινωνίας, που χρησιμοποιείται πηγαία και αυθόρμητα και βοηθούν την ανάδυση της υποσυνείδητης γνώσης, λειτουργώντας πέρα από το ‘’εγώ’’ και από την κοινή λογική ανάλυση. 

Τα αρχέτυπα είναι αμετάβλητες έννοιες που εκδηλώνονται μέσα από την ανθρώπινη συμπεριφορά. Όταν ένας άνθρωπος συσχετίζει τις εμπειρίες του με ένα αρχέτυπο, μπορεί να το ενδυναμώσει ή να το αποδυναμώσει ανάλογα με τη βούλησή του, με λίγα λόγια δεν υπάρχουν καλά ή κακά αρχέτυπα. Οι συμπεριφορές καθορίζονται τόσο από τα αρχέτυπα όσο και από την ελεύθερη βούληση. Ανάλογα δηλαδή με την επιλογή του νου κάθε ανθρώπου (ελεύθερη βούληση) κι ενώ το αρχέτυπο παραμένει αναλλοίωτο, ο άνθρωπος θα εκδηλώσει αρχέτυπες συμπεριφορές σε ενδυνάμωση ή αποδυνάμωση.  Ο ίδιος ο άνθρωπος στην ουσία επιλέγει τα αρχέτυπα του και τον τρόπο που θα λειτουργήσει και θα εκφραστεί μέσα από αυτά στη διαδρομή της ζωής του.  Ο Γκάντι και ο Χίτλερ είναι παραδείγματα ηγετικών αρχέτυπων που εκφράστηκαν με διαφορετικό τρόπο. 

 

Η Θεωρία της Caroline Myss 

Η θεωρία της Caroline Myss για τα αρχέτυπα είναι μια εκτενής προσέγγιση που συνδέεται με την έννοια των "Ιερών Συμβολαίων". Σύμφωνα με την Myss, κάθε άτομο έχει κωδικοποιηθεί με ένα σύνολο από 12 κύρια αρχέτυπα, τα οποία περιλαμβάνουν τέσσερα παγκόσμια αρχέτυπα που σχετίζονται με την επιβίωση: το Παιδί, το Θύμα, την Πόρνη και τον Σαμποτέρ. Αυτά τα αρχέτυπα είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξή μας και τη λειτουργία μας ως ενήλικες. 

Τα υπόλοιπα οκτώ αρχέτυπα προέρχονται από ένα τεράστιο αποθετήριο αρχέτυπων που χρονολογούνται από την αυγή της ανθρώπινης ιστορίας. Αυτά τα αρχέτυπα παίζουν σημαντικούς ρόλους που σχετίζονται με την εργασία μας, τις σχέσεις μας με άτομα και την κοινωνία, καθώς και με την πνευματικότητα, τα οικονομικά, τις αξίες μας και το υψηλότερο δυναμικό μας. Τέλος η Myss υποστηρίζει ότι τα αρχέτυπα δεν είναι παθητικές οντότητες που αιωρούνται στο ψυχικό μας σύστημα, αλλά ενεργούν ως φύλακες και εσωτερικοί σύμμαχοι, προειδοποιώντας μας όταν βρισκόμαστε σε κίνδυνο να πέσουμε σε καταστροφική ή "σκιώδη" συμπεριφορά.

 Η Μαρία Χαραλαμπίδου είναι Ψυχοθεραπεύτρια - Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας. 

 

Αυτός ο τίτλος μπορεί να προσφέρει μία πιστοποίηση γνώσεων, αλλά δεν αντικατοπτρίζει το περιεχόμενο των συναντήσεών σου μαζί της. Όταν συναντήσεις τη Μαρία, θα γνωρίσεις έναν άνθρωπο που, μέσα από το δικό της ταξίδι, αναζητούσε την προσωπική της αλήθεια και έτσι ανακάλυψε τον εαυτό της. Η Μαρία είναι γεμάτη αγάπη και έχει τη σπάνια ικανότητα να την μοιράζεται με τους άλλους. 

 Με μεγάλη πίστη, βρήκε τη μοναδικότητα της ψυχής της, και έτσι μπορεί με ευχέρεια να αναγνωρίσει τη μοναδικότητα κάθε ψυχής που διασταυρώνει το δρόμο της. Αντιμετώπισε γενναία και με σεβασμό τα δύσβατα μονοπάτια της ιστορίας της, και με την ίδια τόλμη μπορεί να φωτίσει τη δική σου ιστορία και το μικρό παιδί που περιμένει υπομονετικά να το συναντήσεις. 

 Τώρα που το νιώθει, μπορεί να σου πει με σιγουριά ότι η θεραπεία της ψυχής δεν περιορίζεται μόνο στην κατανόηση της ιστορίας σου. Είναι το πρώτο ουσιαστικό βήμα. Η ολοκληρωμένη θεραπεία έρχεται όταν, αφού έχεις ανακαλύψει όλα αυτά, αποφασίσεις να υμνήσεις την ψυχή σου! Να αναγνωρίσεις τα ταλέντα σου, τη χαρά σου, και τη λαχτάρα σου για νέες ανακαλύψεις. 

 Η Μαρία δεν πιστεύει πια ότι ο ψυχοθεραπευτής πρέπει να είναι κάτι απρόσωπο ή αλάνθαστο. Θέλει να μοιραστεί με όλη της την αγάπη τις δυσκολίες που συνάντησε στον δρόμο της, την κατάλληλη στιγμή για σένα. Θα δείξει ότι δεν χρειάζεται να έχεις την εικόνα ενός ιδανικού ανθρώπου που ήξερε πάντα τι να νιώσει ή να πει.  

 Θα προσπαθήσει να σε εμπνεύσει να νιώσεις κάτι καινούργιο για τον εαυτό σου, καθώς έχει ήδη δει και νιώσει την ομορφιά μέσα σου—όλα αυτά που δυσκολεύεσαι να αναγνωρίσεις. Όσο και αν νιώθεις σκοτεινός, η Μαρία βλέπει κυρίως το φως σου! Αυτό είναι το χάρισμά της—ίσως η αποστολή της στον κόσμο είναι να αναδείξει όσο το δυνατόν περισσότερα «παιδιά». 

 Μέσα από την απλή, αυθεντική ζεστασιά της φωνής και των λέξεών της, θα βιώσεις την ελευθερία να εκφραστείς. Αυτή η ενέργεια της αγάπης και του σεβασμού που ρέει ανάμεσά σας θα γίνει αισθητή από την καρδιά σου, ακόμα κι αν το μυαλό σου δεν μπορεί να την κατανοήσει πλήρως. 

 

Σίγουρα, η Μαρία δεν μπορεί να κάνει όλη τη δουλειά—αλλιώς θα ήταν νεράιδα! Αν όμως επιθυμείς πραγματικά να βρεις το "πιτσιρίκι" που κρύβεται μέσα σου, αν έχεις αποφασίσει να το αναζητήσεις, τότε έλα να την συναντήσεις! Εσύ θα κάνεις τη δουλειά—η ψυχή που έχεις μέσα σου περιμένει εσένα. Εκείνη θα είναι εκεί να την αναδείξει. Είναι ανακουφιστικό να έχεις έναν συνοδοιπόρο σε αυτό το άγνωστο ταξίδι, ειδικά αν είσαι γονέας. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, έχεις την ευκαιρία να προσφέρεις στα παιδιά σου κάτι διαφορετικό από ό,τι έλαβες εσύ. Καθώς πλησιάζεις το εσωτερικό σου παιδί με τρυφερότητα και κατανόηση, θα ανακαλύψεις ότι ο ρόλος σου ως γονέας γίνεται όλο και πιο εύκολος.   

Όσο πιο κοντά έρχεσαι στον εαυτό σου, τόσο λιγότερο θα χρειάζεται να "κάνεις". Απλώς θα είσαι! Γιατί είσαι η αγάπη που ίσως έχεις ξεχάσει. Ο κόσμος μας μπορεί να γίνει καλύτερος—είναι στο χέρι σου και στην απόφασή σου! 

Καλή Χρονιά!

 Έχω επιλέξει να περπατώ σε έναν δρόμο που έχει την αναζήτηση, την περιέργεια, την ελπίδα, τις δυνατότητες, την αγάπη. Και ενώ ο κόσμος μου, η χώρα μου, ο τόπος μου, είναι γεμάτος με θλιβερές, χαοτικές, αηδιαστικές και γεμάτες φόβο καταστάσεις, χρειάζομαι να παραμένω εστιασμένη στον δικό μου δρόμο. Σε αυτόν επενδύω την περισσότερη ενέργειά μου και σε αυτόν αφιερώνω τον περισσότερο χρόνο μου. 

Μέσα σε αυτές τις ημέρες και με την ευκαιρία της νέας χρονιάς, αφιέρωσα αρκετό χρόνο για να σκεφτώ σε ποιο σημείο βρίσκομαι και που θέλω να πάω. Μου έκανα κάποιες ερωτήσεις και σκέφτηκα να τις μοιραστώ μαζί σας, μήπως τις βρείτε ενδιαφέρουσες και δώσετε τις δικές σας απαντήσεις. 

• Πού και πώς θέλω να εξελίξω τη ζωή μου σε αυτόν τον χρόνο που έρχεται; 
• Ποιες καταστάσεις υπάρχουν στην ζωή μου και χρειάζεται να δώσω περισσότερη προσοχή;
• Ποιους ανθρώπους θέλω αληθινά στη ζωή μου; πώς θέλω να είμαι με αυτούς; πώς θέλω να είναι και αυτοί με εμένα;
• Πόσο επιτρέπω στον εαυτό μου να αλλάξει ο κόσμος μου; η οπτική μου; 
• Που θέλω και μπορώ να συμμετάσχω, να συμβάλλω, για να γίνει αυτός ο κόσμος, η χώρα μου, ο τόπος μου, λίγο καλύτερος;
• Με ποιον τρόπο θέλω να ασχοληθώ με την ψυχή μου, το πνεύμα μου, το σώμα μου;
• Τι θέλω να δω που δεν έχω δει;
• Τι θέλω να κάνω που δεν έχω κάνει;
• Ποια εμπόδια υπάρχουν μέσα μου, που δυσκολεύουν τον δικό μου δρόμο;

Αυτό που έχω καταλάβει μέσα από την δική μου εξερεύνηση, είναι πως όταν με ρωτούσα, υπήρχε "κάτι" εκεί μέσα που μου απαντούσε πάντα την αλήθεια του. Σήμερα μπορώ πια να το δω καθαρά, αυτό το "κάτι"  που το ορίζω ως η ψυχή μου, η αλήθεια μου, ήταν πάντα το ίδιο, πάντα αυθεντικό, πάντα ήξερε τι αναζητούσε και πάντα ήξερε τι ήταν. Δεν είχε όμως δυνατή φωνή και ενώ την άκουγα δεν μπορούσα να την εμπιστευτώ, δεν μπορούσα να την κρατήσω. Σήμερα μετά από πολλά χρόνια προσωπικής αναζήτησης κατάλαβα πως ο σκοπός μου τόσο καιρό δεν ήταν να βρω τι υπάρχει στη ψυχή μου, αυτή ήταν πάντα εκεί, παρούσα, γνήσια, αυθόρμητη, μοναδική. Τόσα χρόνια προσπαθούσα να καταλάβω τελικά, όχι το ποια είμαι, αλλά τα εμπόδια που μπήκαν και θόλωσαν τον δρόμο για να βγαίνει μόνο αυτή. 

Επέλεξα να μοιραστώ μαζί σας κάποιες δικές μου σκέψεις, κάποια σημεία της δικής μου αναζήτησης, γιατί δεν έχω τίποτα περισσότερο από εσάς, γιατί όσο μοναδική είναι η δική μου ψυχή, άλλο τόσο είναι και η δική σας. Γι' αυτό άλλωστε δεν δυσκολεύομαι να μιλήσω για το πως νιώθω για αυτήν αλλά και για την αλήθεια μου. Γιατί αυτό που κατάφερα να δω σε εμένα, με βοηθά να βλέπω και να διακρίνω το μοναδικό φως των ανθρώπων που συναντώ και δεν με έχει διαψεύσει ποτέ!

Σας εύχομαι μια χρονία γεμάτη από όλα όσα χρειάζεστε για να προχωρήσετε ένα βήμα πιο κοντά στην δική σας αλήθεια. Το μόνο που χρειάζεται είναι η απόφαση.    

Ας μιλήσουμε λίγο για το Αντρικό φύλο

 

Σχεδόν από πάντα, για κάποιον δικό μου λόγο, σιχαινόμουν να μας διαχωρίζω σε άντρες και γυναίκες. Πάντα απέναντί μου έχω κυρίως την εικόνα του ανθρώπου, εκεί στέκομαι, παρά του τι φύλο είναι. Ίσως και αυτός ο δικός μου προσωπικός παράγοντας είναι βοηθητικός και μέσω της δουλειάς μου, να καταλαβαίνω πως, οι άντρες και μιλάνε, ανοίγονται, αλλάζουν, αρκεί να βρεθεί, να τους δοθεί αυτός ο χώρος. Για αυτό και αποφάσισα να γράψω για αυτούς, με όσα έχω ανακαλύψει τόσο από την επαγγελματική επαφή μαζί τους αλλά και μελετώντας την βιβλιογραφία που μιλά για τον εσωτερικό κόσμο των αντρών. Με αυτόν τον τρόπο ίσως προσκαλέσω τις γυναίκες να μάθουν, να καταλάβουν τι μπορεί να συμβαίνει μέσα τους και ίσως βρουν εξηγήσεις για κάποιες συμπεριφορές τους. Παράλληλα όμως, ίσως δουν πόσα κοινά μπορεί να νιώθουν μαζί τους. Προσκαλώ όμως και τους άντρες, μήπως δουν κάτι γνώριμο που μπορεί να μην είχαν λόγια να το περιγράψουν, να ανακαλύψουν πως δεν είναι μόνοι σε όλο αυτό που αισθάνονται και να σπάσουν, όσοι επιθυμούν, την συναισθηματική τους απομόνωση.

Γιατί είναι τόσο δύσκολο λοιπόν για τους άντρες να μιλούν για τα συναισθήματά τους;

Το πρώτο βασικό εμπόδιο είναι η ντροπή. Τα αγόρια δεν κλαίνε!! όσο και αν αυτή πρόταση ακούγετε απλή, μέσω αυτής της «εντολής» βαθιά χαραγμένης στο dna τους, δεν τους επιτρέπεται να εκφράσουν όποιο συναίσθημα βιώνουν εκείνη τη στιγμή, καθώς τους ανάγκασαν από πολύ νωρίς να το πνίξουν, να το εξαφανίσουν. Παράλληλα όμως τους πρόσθεσαν και ένα ακόμη. Την ντροπή! Είναι ντροπή να κλαις, άρα είναι ντροπή να νιώθεις! Όταν λοιπόν νιώθουν κάτι, εκτός του ότι δεν μπορούν να το εκφράσουν παράλληλα βγαίνει και η ντροπή που το νιώθουν. Πώς όλο αυτό μπορεί να μεταφερθεί στις σχέσεις τους; Αυτή η ντροπή, αυτή η αίσθηση ανεπάρκειας που νιώθουν την μεταθέτουν ζητώντας από τ@ν σύντροφό τους να είναι τέλει@. Το κάνουν κρίνοντας ίσως την εμφάνιση, τους τρόπους, τις γνώσεις, την επαγγελματική τους πορεία.  Μέσω τ@ λάμψης, ικανότητας, επιτυχίας τ@ς συντρόφου του, ο άντρας νιώθει έστω και για λίγα λεπτά περισσότερος σημαντικός.

Το δεύτερο εμπόδιο είναι ακόμη πιο βαθύ και είναι η απουσία γνώσης των συναισθημάτων τους . Δεν ξέρω τι νιώθω! (γιατί κανείς δεν μπήκε εξ αρχής στη διαδικασία να με αφήσει να το μάθω, προσθέτω εγώ). Θυμάμαι την έκπληξη και την απορία ενός θεραπευόμενού μου στην ερώτηση «πώς ένιωσες ακούγοντας κάτι τέτοιο;». Νόμιζε πως ξαφνικά τον ρωτούσα κάτι στα γερμανικά (μου το έχει πει ακριβώς έτσι, δεν καταλάβαινε τι σημαίνει αυτό). Αντίστοιχα λοιπόν στις σχέσεις τους έχουν την τάση για να κρατάνε σε απόσταση αυτό που νιώθουν, να λειτουργούν με το νοητικό τους τμήμα.

Η επόμενη δυσκολία είναι πως η αξία του εξαρτάται – ορίζεται από την καριέρα του. Είμαι η κολώνα του σπιτιού. Κουβαλά στις πλάτες του συνειδητά ή ασυνείδητα την υποχρέωση να κυνηγά, να προσέχει, να είναι υπεύθυνος για την οικονομική κατάσταση της οικογένειάς του. Θυσιάζει, μην αναγνωρίζοντάς κάποιες βασικές του ανάγκες, μιας που τέτοια συναισθήματα είναι απειλητικά για τα θεμέλια του ανδρισμού του. Για να ξεπεράσει λοιπόν αυτήν την απειλή επιλέγει να κρατά μια πιο «αντρική» στάση!

Ένα τέταρτο εμπόδιο είναι ο εγωκεντρισμός που πηγάζει από την ανασφάλειά του ως πρόσωπο. Κοίτα με, άκουσέ με, νιώσε με, θαύμασέ με! Και εμείς οι γυναίκες κουβαλάμε αυτόν τον ναρκισσισμό αλλά συχνά αυτός καθρεφτίζεται στο ενδιαφέρον της κοινωνίας για την εξωτερική μας εικόνα, την αισθητική μας, την ομορφιά μας. Στον άντρα, αυτός, έχει σχέση με την δύναμή του, την εξουσία, την επιτυχία! Για να νιώθει καλά με τον εαυτό του θα πρέπει να έχει την απόδειξη πως τα έχει καταφέρει επαγγελματικά και το χρήμα είναι μια καλή απόδειξη για την αξία του ως πρόσωπο.

Η επιθετικότητα είναι το αμέσως επόμενο εμπόδιο που μπαίνει, για να διαχειριστεί το απειλητικό για εκείνον συναίσθημα του. Εγώ είμαι το αφεντικό εδώ! Ακούω τις γυναίκες αλλά και ζευγάρια που έρχονται με αυτή τη δυσκολία. Είναι αυτή η ισχύς που έχει ο θυμωμένος, συχνά επικριτικός και γεμάτος εκρήξεις άντρας σε σχέση με την πληγωμένη, αδύναμη, φοβισμένη γυναίκα. Που βοηθά τον άντρα αυτή η επιθετικότητα; Καταρχάς να φοβίσει την σύντροφό του, να παραβιάσει τον ψυχικό και σωματικό της χώρο για να τον «κατακτήσει» αλλά και να δημιουργήσει την ασφάλεια της απόστασης που χρειάζεται από αυτήν. Όπως προείπα υπάρχει μια τεράστια σύγκρουση μέσα του στην επιθυμία του να είναι ευαίσθητος αλλά και του φόβου του μήπως έτσι χάσει την αντρική του ταυτότητα.

Αυτό που άφησα για το τέλος είναι η σημασία του σεξ για τον άντρα. Θέλω σεξ τώρα! Θέλω σεξ συνέχεια! Το σεξ για τους άντρες είναι ο τρόπος που μπορούν επιτέλους να βγάλουν όλα τα συναισθήματά τους! Μην ξεχνάμε πως οι γονείς και κυρίως οι πατεράδες των αντρών, τους "έσπρωχναν" από πολύ μικρή ηλικία. Είναι το μόνο επιτρεπτό μέσο έκφρασης!! Μέσω αυτού λοιπόν επιτέλους μπορεί και εκφράζει όλα τα εσωτερικευμένα δικά του συναισθήματα, τις συγκρούσεις, τις ανάγκες του.

Οι προηγούμενες γενιές δυστυχώς μας έχουν γεμίσει με καλούπια, με πρέπει, με ρόλους που μας απομακρύνουν από την αλήθεια μας. Είμαστε όλοι άνθρωποι, έχουμε όπως αντιλαμβάνεστε τις ίδιες ανάγκες, τα ίδια θέλω, αντίστοιχα εμπόδια που όμως προέρχονται ΚΑΙ από τον ρόλο που πρέπει να υποστηρίξουμε.  Αν μπούμε στη διαδικασία να βγούμε από την οπτική του ρόλου του «φύλου» μας τότε θα ανακαλύψουμε πως μάλλον έχουμε πιο πολλά κοινά από ότι νομίζουμε. Ότι οι άντρες δεν είναι από τον Άρη, ούτε βέβαια είμαστε και εμείς από την Αφροδίτη! Και μάλλον μπορούμε να βρούμε τρόπους για να τους πλησιάσουμε και να τους αφήσουμε αντίστοιχα να μας πλησιάσουν, βαθιά και αληθινά!

Πώς να ακούμε χωρίς να δίνουμε συμβουλές

 

Το να ακούμε κάποιον χωρίς να του λέμε τι να κάνει μπορεί να είναι αρκετές φορές μια πολύ δύσκολη συνθήκη. Η εξάσκηση του να είμαστε ενεργετικοί ακροατές και παράλληλα να προσπαθούμε να κατανοήσουμε αυτό που αισθάνεται ο άλλος μπορεί να μας βοηθήσει να ακούμε. Όταν λοιπόν κάποιος μας μιλάει για τις προκλήσεις, τις δυσκολίες, τις σκέψεις του, υπάρχουν τρόποι να ακούμε χωρίς να λέμε τη γνώμη μας ή να δηλώνουμε τι θα κάναμε εμείς σε μια αντίστοιχη κατάσταση. Τις περισσότερες φορές εμείς οι άνθρωποι αναζητάμε απλά ένα ευγενικό, «ανοιχτό» αυτί, που θέλει και προσπαθεί να καταλάβει τον κόσμο μας. Να κάποιες βοηθητικές πρακτικές:

1. Ρωτάμε πρώτα αν θέλουν βοήθεια

Οι περισσότεροι άνθρωποι δυστυχώς, νιώθουμε κάποιον δικό μας εσωτερικό κίνδυνο στο να μοιραστούμε την ευάλωτη πλευρά μας. Έτσι, εάν κάποιος μοιραστεί κάτι μαζί μας και θέλουμε να κάνουμε κάτι γι’ αυτό, είναι πάντα καλύτερο να ρωτήσουμε από την αρχή  «Θέλεις απλώς να μιλήσεις ή θα ήθελες να ακούσεις και τις δικές μου σκέψεις;»

2. Ενεργητική ακρόαση

Εάν ακούμε για να καταλάβουμε αντί να ανταποκριθούμε, ασκούμε ενεργητική ακρόαση.  Το να είμαστε «εκεί», απαιτεί λοιπόν να προσέχουμε αυτό που λέει ο συνομιλητής μας, ακούγοντάς τον, χωρίς να σκεφτόμαστε τη δική μας απόκριση, ώστε να καταφέρουμε να εστιάσουμε σε αυτό που προσπαθεί να μας πει. Για να εξασκηθείτε στο να είστε καλύτερ@ ενεργ@ ακροατ@ μπορεί να βοηθηθείτε από μερικά tips:

1.            Εστίαση στον ομιλητή

2.            Ακούστε τι λέει ο ομιλητής - ακόμα κι αν δεν είναι αυτό που θέλετε να ακούσετε

3.            Χρησιμοποιήστε τα δικά σας λόγια για να παραφράσετε αυτό που τους ακούσατε να λένε

4.            Κάντε διευκρινιστικές ερωτήσεις εάν χρειάζεστε βοήθεια για την κατανόηση

5.            Αποφύγετε την κρίση

6.            Αποφύγετε να κάνετε υποθέσεις

7.            Μην διατυπώσετε απάντηση μέχρι να ακούσετε ολόκληρη τη σκέψη του

3. Επιβεβαιώνουμε τα συναισθήματά τους

Όταν κάποιος έχει τη διάθεση να μας ανοιχτεί και να μιλήσει για ό,τι τον απασχολεί, είναι σημαντικό να καταλάβει πως νιώσαμε αυτό που νιώθει. Εάν αυτό που νιώσαμε είναι γνήσιο, είναι βοηθητικό να το μοιραστούμε μαζί του. Μπορούμε για παράδειγμα να πούμε

1.            «Μπορώ να καταλάβω γιατί αυτό ήταν δύσκολο για σένα».

2.            «Θα ήμουν κι εγώ θυμωμέν@ αν μου συνέβαινε αυτό».

3.         «Δούλεψες πολύ σκληρά για να το πετύχεις όλο αυτό! Είμαι περήφαν@ για σένα».

Με αυτόν τον τρόπο ίσως αισθανθεί ο συνομιλητής μας πως τον ακούσαμε, τον νιώσαμε, τον καταλάβαμε.

4. Όχι κριτική

Από τις πολύ σημαντικές προσπάθειες που οφείλουμε να καταβάλουμε είναι να αποφύγουμε να κρίνουμε αυτό που λέει το άτομο που μοιράζεται με εμάς τις σκέψεις του.  Δεν θα βοηθήσει πουθενά όσο και εάν δεν συμφωνούμε, όσο περίεργο και ξένο από εμάς είναι αυτό, που μοιράζεται μαζί μας. Όσο κοντά και να είμαστε σε ανθρώπους, δεν ξέρουμε πολλά για τον κόσμο τους, για τον τρόπο που έχουν μεγαλώσει και τον τρόπο που έχουν μάθει να λειτουργούν. Δεν έχουμε το δικαίωμα λοιπόν να κρίνουμε το συναίσθημά τους όποιο και να είναι αυτό. Ίσως αυτές οι φράσεις να είναι βοηθητικές:

«δεν μπορώ να καταλάβω ακριβώς αυτό που νιώθεις, είναι για εμένα άγνωστο, αλλά θέλω να μου πεις περισσότερα για να καταλάβω τι σε έκανε να φτάσεις σε αυτό το σημείο..»

«μπορώ να φανταστώ την ένταση του θυμού σου για να φτάσεις σε αυτή την αντίδραση…»

«η αλήθεια είναι πως είμαστε δυο διαφορετικοί άνθρωποι, οπότε δεν ξέρω τι θα σε βοηθούσε, μπορώ όμως να σου πω, πώς εγώ είχα αντιδράσει σε μια παρόμοια συνθήκη, μήπως κάτι βρεις που σου ταιριάξει»

5. Να μπούμε στα παπούτσια τους

Το να μπορούμε να συναισθανθούμε τον συνομιλήτη μας έχει να κάνει με το να βάζουμε τον εαυτό μας στη θέση του άλλου ατόμου αντί να τον λυπόμαστε. Όταν καταλαβαίνουμε πραγματικά, πώς μπορεί να είναι μια κατάσταση για εκείνον, είναι ευκολότερο να δώσουμε τη στήριξη που ίσως χρειάζεται. Ένας μεγάλος μύθος που υπάρχει είναι, πως όταν κάποιος μοιράζεται το πρόβλημά του μαζί μας, πρέπει να του δώσουμε λύση. Αυτό πολλές φορές μας μπλοκάρει και μας δυσκολεύει να προσφέρουμε πραγματικά αυτό που χρειαζόμαστε και οι δύο πλευρές.

Όλοι μας αναζητούμε την επαφή, την σύνδεση, με τους φίλους , τους συντρόφους , τα παιδιά μας. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε για όλους μας. Όπως είπα και στην αρχή, τις περισσότερες φορές εμείς οι άνθρωποι αναζητάμε απλά ένα ευγενικό, «ανοιχτό» αυτί, που θέλει και προσπαθεί να καταλάβει τον κόσμο μας.