Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΑΡΧΕΤΥΠΩΝ

Η Προσέγγιση του Πλάτωνα 

Ο Πλάτωνας ανέπτυξε τη θεωρία των αρχέτυπων, σύμφωνα με την οποία τα αρχέτυπα είναι θεμελιώδη χαρακτηριστικά της ανθρωπότητας, προερχόμενα από έναν τέλειο πρότυπο κόσμο. Αυτές οι Ιδέες είναι σταθερές οντότητες, ανεπηρέαστες από χωροχρονικούς περιορισμούς. Η αληθινή γνώση αποκτιέται όταν η ψυχή θυμάται αυτές τις Οντότητες. Το συλλογικό ασυνείδητο περιέχει κοινά αρχέτυπα που μοιράζονται όλοι οι άνθρωποι και λειτουργούν ως κώδικας επικοινωνίας πέρα από το "εγώ". Τα αρχέτυπα δεν είναι εγγενώς καλά ή κακά, αλλά επηρεάζουν τη συμπεριφορά ανάλογα με τη χρήση τους από τον άνθρωπο. Συνεπώς, η ανθρώπινη συμπεριφορά καθορίζεται από τα αρχέτυπα και την ελεύθερη βούληση. 

Μεταγενέστερες Αντιλήψεις 

Μετά τον Πλάτωνα, πολλοί φιλόσοφοι συνέχισαν να αναπτύσσουν και να εξερευνούν τη θεωρία των αρχέτυπων. Μερικοί από αυτούς περιλαμβάνουν: 

• Ηράκλειτος: Για τον Ηράκλειτο, η ψυχή είναι η πρώτη "αρχέτυπη αρχή". 

• Πυθαγόρας: Ο Πυθαγόρας θεωρούσε ότι ο αριθμός είναι το "αρχέτυπο στοιχείο" του κόσμου. 

• Φίλων: Στα Ερμητικά κείμενα, ο Θεός είναι το "αρχέτυπο φως". Για τον Φίλωνα, η εικόνα του Θεού που υπάρχει μέσα στον άνθρωπο είναι η "αρχέτυπη σφραγίδα". 

Η Συμβολή του Καρλ Γιούνγκ 

Ο Καρλ Γιούνγκ υιοθέτησε τη θεωρία του Πλάτωνα και εισήγαγε τα αρχέτυπα στην ψυχολογία ως βασικά στοιχεία του συλλογικού ασυνείδητου, τα οποία παραμένουν αμετάβλητα και αποτελούν την ερμηνευτική βάση της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Το συλλογικό ασυνείδητο λειτουργεί ως μια πολυετής βάση δεδομένων που περιλαμβάνει πρότυπα ψυχολογικής συμπεριφοράς, μύθους, αριθμούς, συμβολισμούς και θεμέλια της τέχνης και της επιστήμης, τα οποία υπερβαίνουν τους αμυντικούς μηχανισμούς του συνειδητού εγώ. 

Τα αρχέτυπα αποτελούν κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας, έναν κώδικα επικοινωνίας, που χρησιμοποιείται πηγαία και αυθόρμητα και βοηθούν την ανάδυση της υποσυνείδητης γνώσης, λειτουργώντας πέρα από το ‘’εγώ’’ και από την κοινή λογική ανάλυση. 

Τα αρχέτυπα είναι αμετάβλητες έννοιες που εκδηλώνονται μέσα από την ανθρώπινη συμπεριφορά. Όταν ένας άνθρωπος συσχετίζει τις εμπειρίες του με ένα αρχέτυπο, μπορεί να το ενδυναμώσει ή να το αποδυναμώσει ανάλογα με τη βούλησή του, με λίγα λόγια δεν υπάρχουν καλά ή κακά αρχέτυπα. Οι συμπεριφορές καθορίζονται τόσο από τα αρχέτυπα όσο και από την ελεύθερη βούληση. Ανάλογα δηλαδή με την επιλογή του νου κάθε ανθρώπου (ελεύθερη βούληση) κι ενώ το αρχέτυπο παραμένει αναλλοίωτο, ο άνθρωπος θα εκδηλώσει αρχέτυπες συμπεριφορές σε ενδυνάμωση ή αποδυνάμωση.  Ο ίδιος ο άνθρωπος στην ουσία επιλέγει τα αρχέτυπα του και τον τρόπο που θα λειτουργήσει και θα εκφραστεί μέσα από αυτά στη διαδρομή της ζωής του.  Ο Γκάντι και ο Χίτλερ είναι παραδείγματα ηγετικών αρχέτυπων που εκφράστηκαν με διαφορετικό τρόπο. 

 

Η Θεωρία της Caroline Myss 

Η θεωρία της Caroline Myss για τα αρχέτυπα είναι μια εκτενής προσέγγιση που συνδέεται με την έννοια των "Ιερών Συμβολαίων". Σύμφωνα με την Myss, κάθε άτομο έχει κωδικοποιηθεί με ένα σύνολο από 12 κύρια αρχέτυπα, τα οποία περιλαμβάνουν τέσσερα παγκόσμια αρχέτυπα που σχετίζονται με την επιβίωση: το Παιδί, το Θύμα, την Πόρνη και τον Σαμποτέρ. Αυτά τα αρχέτυπα είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξή μας και τη λειτουργία μας ως ενήλικες. 

Τα υπόλοιπα οκτώ αρχέτυπα προέρχονται από ένα τεράστιο αποθετήριο αρχέτυπων που χρονολογούνται από την αυγή της ανθρώπινης ιστορίας. Αυτά τα αρχέτυπα παίζουν σημαντικούς ρόλους που σχετίζονται με την εργασία μας, τις σχέσεις μας με άτομα και την κοινωνία, καθώς και με την πνευματικότητα, τα οικονομικά, τις αξίες μας και το υψηλότερο δυναμικό μας. Τέλος η Myss υποστηρίζει ότι τα αρχέτυπα δεν είναι παθητικές οντότητες που αιωρούνται στο ψυχικό μας σύστημα, αλλά ενεργούν ως φύλακες και εσωτερικοί σύμμαχοι, προειδοποιώντας μας όταν βρισκόμαστε σε κίνδυνο να πέσουμε σε καταστροφική ή "σκιώδη" συμπεριφορά.

Είμαστε οι κινητήρες όλων όσων συμβαίνουν γύρω μας. Και αυτό είναι πολύ δύσκολο να κατανοηθεί. Έχω κατανοήσει τη δύναμη ως το θεμελιώδες συστατικό της ζωής. Στόχος σε κάθε μου προσπάθεια  είναι να σας αφήνω αλήθειες, τις δικές μου αυτές που έχω ανακαλύψει μέχρι σήμερα και εργαλεία που θα σας ενδυναμώσουν για το υπόλοιπο της ζωής σας. Για μένα, οι πιο ζωτικές πληροφορίες που μπορώ να προσφέρω τώρα είναι εκείνες που ενισχύουν την αλήθεια ότι κάθε σκέψη που έχετε, κάθε λέξη που λέτε και κάθε πράξη που ξεκινάτε με κάποιο τρόπο επηρεάζει τον κόσμο μέσα σας αλλά και γύρω σας. Είστε πιο ισχυροί από ό, τι μπορεί να μετρηθεί. Και αυτή η δύναμη προέρχεται από την ψυχή σας.