Το «Σχεσιακό βάθος» στη διαδικτυακή συνεδρία: Μπορεί να βιωθεί; Καθοριστικές και Περιοριστικές συνθήκες

   Μετά τις πρόσφατες εξελίξεις σε σχέση με τον κορονοїό αρκετοί σύμβουλοι και ψυχοθεραπευτές επιλέγουν να συνεχίσουν τις συνεδρίες με τους θεραπευόμενούς τους online αλλά ακόμη και με τη χρήση του τηλεφώνου. Η ανησυχία που υπάρχει κυρίως στους θεραπευόμενους είναι αν μπορεί να επιτευχθεί κάτω από αυτές τις συνθήκες η ίδια, βαθιά ένωση με τον σύμβουλο – ψυχοθεραπευτή.  

Πριν χρόνια είχε γίνει μια έρευνα με τίτλο (Treanor, 2017) «Το εύρος που μπορεί να επιτευχθεί το σχεσιακό βάθος μέσω διαδικτυακής θεραπείας και οι παράγοντες που είτε διευκολύνουν είτε αναστέλλουν αυτή την εμπειρία».

Συνοπτικά με βάση τα ποσοτικά αποτελέσματα της έρευνας δεν μπορούμε να συμπεράνουμε πως οι θεραπευόμενοι στις διαδικτυακές συνεδρίες νιώθουν το σχεσιακό βάθος σε σημαντικές στιγμές τους μέσα στη θεραπεία όπως στις πρόσωπο με πρόσωπο συνεδρίες.  Παρ’ όλα αυτά σίγουρα τα αποτελέσματα δεν είναι αρνητικά για τις διαδικτυακές πρακτικές. Αναφέρθηκε πως αρκετοί θεραπευόμενοι ένιωσαν το βάθος της σύνδεσης με τον θεραπευτή τους και μάλιστα υπήρξαν κάποιοι που ένιωσαν ακριβώς την ίδια σύνδεση με την πρόσωπο με πρόσωπο θεραπεία. Τα αποτελέσματα λοιπόν αμφισβητούν έντονα τις υποθέσεις ότι δεν μπορεί να πετύχουν θεραπευτής θεραπευόμενος το βάθος της σύνδεσης όταν βρίσκονται μέσω διαδικτύου.

Τι φαίνεται να είναι καθοριστικό στο να επιτευχθεί αυτή η σύνδεση;

Καθοριστικό στοιχείο για να αισθανθεί ο θεραπευόμενος τη βαθιά σύνδεση με τον θεραπευτή του είναι καταρχάς η διάρκεια, ο χρόνος δηλαδή που υπάρχει αυτή η σχέση. Αμέσως μετά φαίνεται να είναι καθοριστικά τα προσωπικά και επαγγελματικά χαρακτηριστικά του θεραπευτή, όπως η αυθεντικότητα, η αποδοχή, η ικανότητά, οι γνώσεις του.  Συγκεκριμένα για την διαδικτυακή θεραπεία, αρκετοί από τους συμμετέχοντες ανέφεραν πως η απόσταση φαίνεται να είναι βοηθητική. Για κάποιους το να βρίσκονται μακριά από τον θεραπευτή ή να βρίσκονται στην ασφάλεια του χώρου τους, είναι συνθήκες για να εξωτερικεύσουν με μεγαλύτερη ευκολία αυτά που σκέφτονται και νιώθουν. Ένα επιπλέον πλεονέκτημα που προσφέρει η διαδικτυακή θεραπεία είναι η ευκολία της συνάντησης. Όπως επίσης το να ξέρουν πως αμέσως μετά από μια δύσκολη συνεδρία μπορούν να μείνουν σπίτι, να πέσουν κάτω από τα σκεπάσματα, τους βοηθά να μπουν πιο εύκολα στο βαθύ τους συναίσθημα. 

Τι περιορίζει το σχεσιακό βάθος στην διαδικτυακή συνεδρία;

Το πρώτο που αναφέρθηκε είναι οι τεχνικές δυσκολίες. Τα προβλήματα που μπορούν να εμφανιστούν με τη σύνδεση, ένα ισχνό σήμα είναι ικανό να διακόψει τη ροή των σκέψεων τους ή αποσυντονίζονται με το να βλέπουν τον εαυτό τους σε ένα μικρό εικονίδιο στην οθόνη του υπολογιστή. Το επόμενο που ανέφεραν είναι πως δεν είχαν τη μη λεκτική επικοινωνία. Δεν είχαν επαφή με το υπόλοιπο σώμα του θεραπευτή, δεν είχαν την ολοκληρωμένη του εικόνα. Ακόμα και το φυσικό «μαζί», το να νιώθουν πως είναι μαζί με τον θεραπευτή για κάποιους είναι απαραίτητη θεραπευτική συνθήκη.

 Συμπεράσματα

Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν πως είναι δυνατή η εμπειρία της βαθιάς ένωσης μεταξύ θεραπευτή – θεραπευόμενου μέσω διαδικτυακής συνεδρίας. Παρ’ όλα αυτά υπήρξαν μεγάλες διαφορές ανάμεσα στους θεραπευόμενους. Για κάποιους ήταν απολύτως εντάξει με τη online θεραπεία και διαπίστωσαν πως θα μπορούσαν να σχετιστούν βαθιά και έντονα, μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις με μεγαλύτερη ένταση από όσο στη πρόσωπο με πρόσωπο. Σε κάποιους άλλους υπήρχε μια μέτρια συγκράτηση συναισθημάτων και δεν κατάφεραν να εξωτερικεύσουν τα βαθιά τους συναισθήματα όπως στο θεραπευτικό δωμάτιο.

Ολοκληρώνοντας θα λέγαμε πως η έρευνα αυτή έδειξε πως η συμβουλευτική μέσω διαδικτύου δεν μειώνει το βάθος της θεραπευτικής σχέσης. Οι θεραπευόμενοι μπορούν να εξακολουθούν να έχουν δυνατές και έντονες στιγμές ακόμη και μέσω διαδικτύου.

Πηγές:

Cooper , M. (2020, 03 18). RELATIONAL DEPTH IN ONLINE THERAPY: CAN IT BE EXPERIENCED, AND WHAT FACILITATES AND INHIBITS IT?

Treanor, A. (2017). The Extent to Which Relational Depth can be Reached in Online Therapy and the Factors that Facilitate and Inhibit that Experience:. University of Roehampton: Department of Psychology.

Wiggins, S., Elliott, R., & Cooper, M. (2011, November 22). The prevalence and characteristics of relational depth events in psychotherapy. Psychotherapy Research, σσ. 139-158.